Je hebt waarschijnlijk altijd al erwten gegeten zonder je bewust te zijn van hun potentie om spiermassa op te bouwen. Erwtenproteïne wordt een steeds populairdere optie op de sportvoedingsmarkt. Hier volgt de uitleg over deze voedingsrijke peulvruchten.
Zeg je proteïnepoeder en de meeste mensen denken aan dieren. Wei van koeien is veruit het meest populaire product op de sportvoedingsmarkt en dat is begrijpelijk – het heeft generaties atleten en bodybuilders geholpen om resultaten te boeken.
Maar dieren zijn niet de enige optie. Op dit moment vormen ze iets meer dan tweederde deel van het wereldwijde proteïneaanbod, maar de overgebleven 30% wordt gewonnen uit groenten en er wordt verwacht dat dit aantal de komende jaren toe zal nemen.
Plantenproteïne is nu al aantrekkelijk voor vegetariërs die wegens ethische redenen tegen het eten van dierlijke producten zijn. Maar waarschijnlijk gaan ze ook aantrekkelijker worden voor niet-vegetarische sportschoolgangers die leiden aan intoleranties en allergieën voor melkproducten, of voor degenen die onder de indruk raken van de voordelen die planten opleveren aan mensen en aan de planeet.
We zeggen niet dat je wei of caseïne aan de kant moet gooien – absoluut niet. Ze zijn veilig, effectief en ze smaken vaker wel dan niet geweldig. Maar onthoud wel dat ze niet de enige keus hoeven te zijn en dat plantaardige proteïne een ander wapen in je arsenaal kan vormen om je fysiek te verbeteren en ook nog eens een andere smaaksensatie te weeg kan brengen.
Ondanks de vele voordelen weten veel mensen die trainen en shakes gebruiken maar weinig over plantaardige proteïnepoeders. Misschien hebben ze wel eens gehoord van soja, wat tot dusver de meest populaire plantenkeuze is. Er was ook nog proteïne uit hennepzaad, bruine rijst en Braziliaanse noten, maar de laatste 10 jaar is er ook nog een andere plantensoort op de markt gekomen – erwtenproteïne.
Erwten vormen niet het soort groente die prominent voorkomen in het dieet van een atleet. Natuurlijk smaken ze goed, maar je kunt ze nauwelijks een belangrijk onderdeel van een bodybuildingdieet noemen. Maar een groeiend aantal sportvoedingsbedrijven is begonnen erwtenproteïne aan te bieden naast hun meer traditionele aanbod.
Onlangs reisden we naar Frankrijk om een bezoek te brengen aan een bedrijf genaamd Roquette. Dat is de grootste producent van erwtenproteïne ter wereld. We wilden wel eens weten wat er aan de hand is.
Roquette begon als een klein familiebedrijf in 1933 toen twee broers begonnen met het onttrekken van zetmeel aan aardappelen. Tegenwoordig is het gespecialiseerd in het onttrekken van proteïne en op zetmeelgebaseerde producten uit vier rauwe producten: maïs, graan, aardappelen en, als meest recente product, erwten. Hiermee worden ingrediënten gemaakt voor een gigantische hoeveelheid voedingsmiddelen, variërend van kauwgom tot chocola, en niet-voedingsmiddelen zoals in de winkel of op recept te krijgen medicijnen.
Het kan zijn dat je nog nooit gehoord hebt van Roquette, omdat het rechtstreeks aan bedrijven verkoopt en niet aan particulieren, maar het is een gigantisch bedrijf. Het hoofdkantoor en de zetmeelfabriek in Lestrem, in het noorden van Frankrijk, dat we bezochten, strekt zich uit over een gebied van 150 hectare van het Franse landschap. Het bedrijf heeft verschillende andere fabrieken verspreidt over de wereld in plaatsen als Corby, Engeland; Cassano Spinola, Italië; en Keokuk, Iowa en biedt wereldwijd werk aan meer dan 6000 mensen, waaronder 300 wetenschappers en technici.
Roquette begon met het extraheren van proteïne uit erwten in 2003 en verwerkt nu 80000 ton gele erwten per jaar. Dat wordt verkocht aan verschillende sportvoedings- en gezonde voeding bedrijven.
Wat is er zo goed aan erwten?
Erwten zijn peulvruchten. Dat zijn goede bronnen van proteïne en vezels en bevatten weinig vet. Erwtenproteïne wordt niet gemaakt van groene erwten, wat waarschijnlijk de meest populaire variant is die in het westen gegeten wordt, maar van gele erwten, ook bekend als spliterwten. Gele erwten worden veel verbouwd in Canada en China, maar Roquette gebruikt de oogsten die binnen 200 km van hun Franse fabriek binnengehaald worden voor zijn erwtenproteïne. Het heet Nutralys® erwtenproteïne. Frankrijk behoort ook tot de leidende landen op het gebied van de productie van gele erwten (marktleider in de EU).
Hoe worden erwten veranderd in proteïnepoeder?
De erwten worden schoongemaakt en vermalen tot meel, dat dan met water opgedeeld wordt in verschillende componenten, waaronder proteïne. De proteïne wordt dan gestremd tot een pasta, die dan weer opgelost wordt en dan via verstuiving weer gedroogd en in korrelvorm gebracht wordt om er zeker van te zijn dat het makkelijk gemixt kan worden. Er worden geen chemische oplosmiddelen gebruikt tijdens het extractieproces, alleen water.
Voordelen van erwtenproteïne
Hoge proteïneconcentratie
Met 85% proteïne is erwtenproteïne rijker aan dit vitale spieropbouwende ingrediënt dan andere plantaardige proteïnesoorten. Erwtenproteïne heeft ook een excellent profiel aan essentiële en niet-essentiële aminozuren. Het is een bijzonder goede bron van arginine, met 8,7% arginine per gram proteïne, wat hoger is dan elke andere proteïnesoort, waaronder soja (7,6%), eiwit (5,1%), caseïne (3,8%) en wei (2,3%). Arginine speelt een belangrijke rol bij het opbouwen van spieren, omdat het helpt bij de afgifte van groeihormoon, het betrokken is bij de synthese van creatine en gebruikt wordt om stikstofoxide te maken.
Erwtenproteïne is ook rijk aan het essentiële aminozuur lysine en het niet essentiële aminozuur glutamine. De voordelen van erwtenproteïne kunnen nog verder vergroot worden door het te combineren met andere plantaardige proteïnesoorten zoals rijst- en tarweproteïne, omdat deze proteïnes aanvullende aminozuurprofielen hebben. Rijst en tarwe zijn een goede bron voor de aminozuren cysteïne en methionine, maar ze bevatten geen lysine.
Sommige mensen zijn een beetje onwillig om plantaardige proteïnepoeders te gebruiken, omdat ze normaal gesproken minder proteïne bevatten dan de dierlijke soorten, maar met erwten is dat veel minder het geval. Marie-Hélène Saniez-Degrave, voedingsdirectrice bij Roquette, zegt dat de concentratie aan essentiële aminozuren en aminozuren die het lichaam zelf niet aan kan maken, in het bijzonder arginine, een van de belangrijkste redenen is dat mensen overstappen op erwtenproteïne. “Het is bijzonder goed voor sporters en voor herstel,” zegt ze.
Makkelijk te verteren en te gebruiken door mensen met intoleranties en allergieën
Erwtenproteïne is lactosevrij en glutenvrij, dus is het ideaal voor mensen die lijden aan de meest voorkomende voedselintoleranties. Goed verteerbare proteïnes zijn een goede indicator voor de biologische beschikbaarheid van aminozuren. Met andere woorden, als je het niet kunt verteren, kun je ook niet profiteren van de voedingsvoordelen. Erwtenproteïne is makkelijk te verteren en bevat geen grote allergenen.
Andere gezondheidsvoordelen
Op de lange termijn kunnen grotere hoeveelheden dierlijke proteïnes de cholesterolspiegels verhogen en daarmee het risico op hartkwalen vergroten. Plantaardige voedingsmiddelen bevatten weinig verzadigd vet en cholesterol en zijn een goede bron van onverzadigd vet, vezels, vitamines en mineralen. De gele erwten die gebruikt worden voor erwtenproteïne bevatten ook weinig fytosteroïden (in tegenstelling tot sojabonen), wat de mogelijke oestrogene effecten tot een minimum beperkt.
Snelheid van afgifte
Erwtenproteïne wordt langzamer verteerd dan weiproteïne maar sneller dan caseïne. De gemiddelde snelheid van verteren levert nog een andere optie op voor als je wilt beslissen hoe snel je spieren gevoed moeten worden.
Prijs
Erwten zijn niet het slachtoffer geworden van alle commerciële druk die de prijs van wei de afgelopen jaren opgedreven heeft. Hoewel de prijzen verschillen afhankelijk van het merk, kost erwtenproteïne normaal gesproken minder dan dierlijke proteïne.
Duurzaamheid
Omgevingsfactoren beïnvloeden het gedrag van de consumenten steeds meer. De hoeveelheid land bijvoorbeeld die nodig is voor dierlijke proteïne is vijf keer groter dan die voor plantaardige proteïne, waardoor het een duurzamer product wordt. Veehouderijen kunnen ook leiden tot ontbossing. Een erwt is een peulvrucht en daardoor in staat om stikstof te gebruiken voor groei. Daardoor heeft het geen schadelijke stikstofhoudende meststoffen nodig. Het feit dat Roquette zijn erwten binnen 200 km van de fabriek haalt, betekent ook dat de koolstofmonoxide die uitgestoten wordt minder is. Algemeen gesproken kun je zeggen dat de koolstofmonoxide uitstoot bij plantaardige proteïneproductie beduidend lager is dan bij dierlijke proteïneproductie.
Niet genetisch gemanipuleerd
In de Europese Unie is het gebruik van genetisch gemanipuleerde planten, waaronder erwten, niet toegestaan, dus erwtenproteïne is vrij van de bedenkingen die sommige mensen hebben met betrekking tot genetisch gemanipuleerde voedingsmiddelen. Marie-Hélène zegt dat hun erwtenproteïne, die te krijgen is in repen, dranken, tabletten en zelfs als kaasbolletjes, een goed, totaal voedingsprofiel heeft. “Erwtenproteïne heeft een fantastisch uitgebalanceerd aminozuurprofiel vergeleken met andere plantaardige proteïnes,” zegt ze. “Er is geen metabolische chronische wanorde die in verband gebracht wordt met dit product. Meer en meer mensen lijden aan intoleranties. Erwtenproteïne komt niet voor op de allergieënlijst.”
Audrey Taffin, wereldwijde ontwikkelingsmanager bij Roquette, benadrukt dat het bedrijf absoluut niet tegen dierlijke proteïne is. “We willen juist een synergie opbouwen tussen de producten,” zegt ze. Desalniettemin voorspelt ze dat erwtenproteïne steeds populairder zal worden als meer mensen geïnteresseerd raken in waar hun producten vandaan komen en hoe ze gemaakt worden. “Het is nu nog niet zo’n erg grote markt, maar we verwachten dat die zeker gaat groeien,” zegt ze.
Audrey zegt dat naast Europa de Verenigde Staten en Canada tot nu toe de grootste markten zijn voor erwtenproteïne, maar dat Oceanië en India nu sterk opkomende markten zijn. Het lijkt erop dat het erwtensprookje nog maar net begonnen is. M&F
Voor meer info over Roquettes
erwtenproteïne bezoek je hun website op www.pea-protein.com
De marketing van erwtenproteïne
Reflex Nutrition
In samenhang met dit verhaal hadden we onlangs ook de eer om het splinternieuwe, gespecialiseerde bedrijf van Reflex Nutrition in Woodingdean bij Brighton te bezoeken. Reflex is een van de weinige Britse merken die al hun producten zelf maken (in plaats van een ander bedrijf hiervoor in te schakelen, zoals Glanbia). Hun nieuwe fabriek is een verbazingwekkend bedrijf. Het maakt gebruik van de nieuwste energiebesparende en koolstofmonoxide uitstoot verminderende technologieën voor hun productie en ze wekken zelfs het grootste deel van hun eigen stroom op via zonne- en windenergie. Met al deze hightech en ecovriendelijke machines en processen is het niet verrassend dat ze een omgevingsbewuste proteïne op de markt brengen.
We vroegen een van de directeuren van Reflex Nutrition, James Phillips, waarom ze voor hun nieuwe vegetarische product alleen maar erwtenproteïne gebruiken en geen andere plantaardige bronnen. “Er zijn een aantal redenen. De eerste en belangrijkste reden dat we erwtenproteïne gebruiken, is dat we dit product speciaal voor atleten maken. Om aan hun behoeften te kunnen voldoen moeten we een vegetarische proteïne gebruiken die de hoogste hoeveelheid BCAA’s levert en de hoogste hoeveelheid arginine. De oplossing is erwtenproteïne, geen soja, geen rijst, geen hennep en geen andere zogenaamd magische combinatie. Veganisten en vegetariërs zijn al gebonden aan strikte diëten die een brede en gevarieerde bron aan vegetarische proteïnes leveren, dus de focus vanuit een sportprestatie perspectief is een proteïne die aanzet tot groei die opgewekt wordt door BCAA’s. Om vrijwel dezelfde reden gebruiken atleten weiproteïne, omdat het veel BCAA’s bevat (ongeveer 24%). Vegetariërs en veganisten kunnen eenzelfde voordeel krijgen met erwtenproteïne met zijn 18% aan BCAA’s. Koppel dit aan de zeer grote hoeveelheid arginine (meer dan 8%) en je hebt een excellente proteïne voor zowel vegetariërs als vleeseters.”
James vervolgt: “We willen ook een proteïne gebruiken die niet in verband gebracht wordt met negatieve effecten voor atleten, een vegetarische proteïne die goed is voor het milieu en een die ook nog eens geclassificeerd wordt als hypoallergeen. En opnieuw past erwtenproteïne dan perfect in het plaatje.
Ons eindproduct, genaamd Vegan Protein, is ook op natuurlijke wijze gezoet met stevia en wordt aangeboden in een unieke range aan smaken die aansluiten bij het natuurlijke smaakprofiel van de zoetstof. Het gecombineerde smaakprofiel van erwten en stevia is bitterzoet en zo aangepast aan een range van zeer specifieke smaken waaronder smaken als framboos in plaats van vanille bijvoorbeeld.”
Sci-MX Nutrition
was een van de eerste bedrijven in Groot-Brittannië dat een proteïneproduct gebruikte met erwtenproteïne als bestanddeel. Hun PRO-VX proteïnepoeder, waarin gebruik gemaakt wordt van proteïneconcentraat en isolaat uit erwten, soja en bruine rijst, is, volgens de beschrijving van het bedrijf, “ontworpen om superieur te zijn aan spieropbouw die je bereikt met elke beschikbare dierlijke proteïne” door zijn hoge concentratie BCAA’s en arginine.
Dat is nogal een stellige bewering, maar volgens Tim Hyman, manager bij Sci-MX, is een groot gedeelte van de directie overgestapt naar PRO-VX proteïne. “Wei is een sneltrein geweest wat betreft zijn populariteit,” zegt Tim. “Men is ervan overtuigd dat als je grote spieren wilt je koeien moet eten of de melk van koeien moet drinken. Wei zal nooit verdwijnen, maar niet-melkproducten zullen een steeds grotere rol gaan spelen.”
Tim beweert dat het hoge proteïnegehalte en het aminozuurprofiel van erwten sterke punten zijn die in hun voordeel werken. “PRO-VX profiteert van het hoge percentage BCAA’s in erwtenproteïne, maar het bevat ook veel arginine door de totale combinatie aan proteïnebronnen,” zegt hij.
Plantaardige proteïnes zijn soms minder goed uit testen gekomen wat betreft smaak in vergelijking met hun dierlijke tegenhangers. “We maakten ons in eerste instantie zorgen om de smaak, maar het product is uitzonderlijk goed ontvangen,” zegt Tim, die ons vertelt dat PRO-VX een lichte nootachtige smaak heeft die de vanille, chocolade en aardbeien opties completeert.
Tim verklaarde dat de stijgende prijzen van wei nog een factor is die in het voordeel van erwten werkt, net zoals het welzijn van de omgeving en de dieren. “Klanten staan steeds meer stil bij dit soort zaken,” voegt hij toe.
Hij ging verder met ons te vertellen dat een hoge cholesterolwaarde een verrassend veel voorkomend probleem is bij mensen die aan krachttraining doen, wat veroorzaakt zou kunnen worden door melkproducten. “Het is heel verstandig om te denken aan je cholesterol,” zegt Tim. “Wei zal altijd een groot deel van de markt innemen, maar ik ben er zeker van dat erwtenproteïne een steeds groter deel van de markt van proteïnepoeders in zal gaan nemen.”